Femme Rochas

"Wszystkie wonności Arabii
nie zmyją krwi z tej białej ręki".

Za jeden z moich największych sukcesów za licealnych czasów uważam wyciągnięcie mojej klasy do krakowskiego Teatru Bagatela na Makbeta. Zdawałoby się, że to całkiem łatwe zdanie- ale moja klasa profilu biologiczno-chemicznego złożona w przeważającej większości z przyszłych medyków o zainteresowaniach bardzo konkretnych i ścisłych, mających kulturę, sztukę i przedmioty humanistyczne lekkiej pogardzie nie ceniła zbytnio teatru i fatygować się aż do Krakowa na teatralny spektakl miała umiarkowaną ochotę. Mój sukces bardziej niż umiejętnościom perswazji i wątpliwej charyzmie zawdzięczam zwolnieniu klasy z zajęć szkolnych na dzień cały oraz ochocie dziewcząt by zobaczyć na scenie przystojnego ponoć Aleksandra Domagarowa wcielającego się w tytułową rolę. Warto dodać, że był to czas absolutnej "domagarowomanii", tuż po premierze (a może przed premierą?) Ogniem i Mieczem Hoffmana, czas, w którym aktor ów święcił absolutny sukces w naszym kraju a nastolatki masowo przywieszały sobie nad łóżkiem plakaty z jego podobizną i wzdychały doń rzewnie. 

Mnie Domagarow jakoś nie wzruszał, nieczuła pozostałam na jego rosyjski wdzięk i przyciężki akcent. Ja chciałam zobaczyć Danutę Stenkę jako Lady Makbet.

Zapach Lady Makbet

Zastanawialiście się kiedyś jak wyglądać mogła Lady Makbeth? Jaka być mogła ta dumna i nieszczęśliwa femme fatale, która okupiła miłość zbrodnią a zbrodnię szaleństwem?

Sam spektakl, dla którego odwiedziliśmy Kraków trudno nazwać wybitnym a może nawet dobrym. Domagarow jako Makbeth, kaleczący język polski i miotający się po scenie był bardziej kuriozalny niż dramatyczny, rozdarty czy tragiczny; minimalistyczna, industrialna scenografia drażniła, stanowiła dysonans, zgrzyt, efekciarski, nieuzasadniony w żaden sposób wybieg. Ale ratująca cały spektakl Danuta Stenka wdrukowała się w moją pamięć i emocje, Lady Makbeth do dziś ma dla mnie jej twarz i siłę jej osobowości.
To kobiecość stanowcza, dojrzała i silna, to pragnienie dominacji, zmysłowość półprzymkniętych powiek skrywających spojrzenie baczne i czujne. Swą urodę traktuje jako broń, swój wdzięk jako narzędzie, swoją seksualność jako sposób sprawowania władzy. Lady Macbeth jest miękka jak kocie futro miękkością aksamitu w fałdach którego skrywa się błyszczące ostrze, to pragnienie panowania, które prowadzi do tragedii, to niezłomna, twarda ambicja za którą czai się obłęd. 
Myślę więc, że wcale nie była ładna. Wyobrażam sobie jej wąskie, zaciśnięte, dumne usta i bardzo wyskubane brwi. Słyszę jak przemierza zamkowe korytarze szybkim krokiem, stukając rytmicznie obcasami. Każdy jej ruch, każde zmarszczenie wysokiego czoła zdradza zdecydowanie, upór, ambicję graniczącą z obsesją, ducha niezłomnego. Taka kobieta musi zostać ukarana, los sprawiedliwie ją osądzi nie nawet za samo podżeganie do zbrodni, nie za bezwzględność lecz za brak pokory, za odmowę podporządkowania się mężowi- niedojdzie, za to, że choć w kobiecej jest postaci nie jest kobietą odmawia bowiem pełnienia swej roli, uległej, biernej, wycofanej i mdłej. 

Jej zapach zapach też właściwie nie jest ładny. To woń kobiecej mocy, władzy i magii, w pierwszej chwili ostry, duszący, odbierający dech. Gryząca mydlaność, nieprzyjemna i obca rozpływa się szybko a raczej rozpada się, oswojony z pachnidłem nos kapituluje, poddaje się, ulega, znajduje przyjemność w wwąchiwaniu się w ten zapach. A może Femme rozwija jak szekspirowska tragedia, zaskakuje głęboką, wędzoną w kadzidle śliwką, niesłodką brzoskwinią i piżmem prosto z Arabii. Ostre nuty goździków błyskają w ciężkiej, jakby matowej fakturze zapachu odbierając kwiatowemu rozwinięciu irysową pudrowość, wyrysowując kontur na cynamonowej, drzewnej szorstkości. A pod tym bogactwem kryje się uporczywy i dławiący jak woń krwi szypr, głęboki, mroczny, doprawiony skórą, słodki od benzoiny i drapieżny jednocześnie, jak najtajniejsze zakamarki kobiecej duszy. 


Wersja wody toaletowej jest, co nie powinno dziwić, bardziej transparentna, przestrzenniejsza, bardziej kwiatowa. Szyprowa podstawa wolna od fizjologiczności zdaje się być ledwo zasugerowana, naszkicowana piórkiem, lekko, niezobowiązująco.
Woda perfumowana, znacznie słodsza i bardziej esencjonalna na mojej skórze zachowuje się jak klasyczny szypr, wilgotny, ciężki, nieco gorzkawy, tajemniczy, ciepły i ciemny.






Ilustrację pierwszą, zdjęcie ze spektaku Makbet w reżyserii Waldemara Śmigasiewicza pożyczyłam ze strony Teatru Bagatela: http://www.bagatela.krakow.pl/s.php?f=spektakle-archiwum&id=makbet 
Ilustracja druga, Scena z Makbeta to obraz pędzla Heinricha Fussli
Wykorzystany cytat pochodzi oczywiście z Makbetha w przekładzie Stanisława Barańczaka