Wild Tobacco Illuminum

Lubił podróżować. Z wypraw do Włoch, Grecji, Egiptu przywoził sobie posążki starożytnych bogów, kolekcja tych artefaktów zdobiła jego biurko. Choć uważany był za skandalistę i człowieka nieobyczajnego na przełomie XIX i XX wieku poważył się bowiem mówić o roli seksualności i jej sile, którą nazwał libido w istocie sam był purytaninem. Pobyt w Paryżu, mieście na ów czas swobodnym obyczajowo wzbudził w nim niesmak i organiczny protest ciała, cierpiał na psychosomatyczne migreny, które, jak sam twierdził, miały etiologią nerwicową. Swój charakterystyczny, jakbyśmy to powiedzieli dziś, setting terapeutyczny, zwyczaj układania pacjenta w pozycji lezącej na kozetce i siadania poza zasięgiem jego wzroku wywiódł nie z głębokich przemyśleń i troski o dobro pacjenta i niewywierania nań presji a z własnych kompleksów. Był niskiego wzrostu, spora część kobiet- bo to kobiety stanowiły gro jego pacjentów- była wyższa od niego. Wstydził się tego i starał się unikać tak pozowania do zdjęć na których można było poznać jego wzrost jak i wszelkich innych okazji do porównań czy mierzenia się z innymi. Był namiętnym palaczem tytoniu, ukochał zwłaszcza portorykańskie cygara marki Don Pedro. I ta miłość go zabiła.

Cygaro Zygmunta Freuda

W gabinecie na Berggasse 19 w Wiedniu musiało pachnieć intensywnie tytoniowym dymem. Od dwudziestego trzeciego roku życia Freud wypalał około dwudziestu cygar dziennie przekonany, że tytoń pozwala mu zachować trzeźwy umysł, odgania zmęczenie, zwiększa kreatywność i służy jego pracy. Aksamitne, mięsiste kotary, dywany zaścielające podłogi i wyściełane biedermeierowskie meble całymi latami piły wonny dym, nasiąkały nim, więziły go w sobie, powietrze pewnie było od niego ciężkie a wzbijające się ku sufitowi ulotne sine smugi z kąta, w którym zasiadywał Freud podczas analizowania pacjentów, bo palił nawet podczas pracy, pewnie wprowadzały ich w płytki hipnotyczny trans.
Wyobrażam sobie, że zapach tego tytoniu był wytrawny lub półwytrawny, wilgotny i nieco szorstki, pobity żywicznym zapachem humidoru, skrzynki do przechowywania cygar wykonanej koniecznie z cedru, drewno to bowiem jak żadne inne chroni przed wysychaniem i utratą aromatu. Tak właśnie pachnie tytoń w Wild Tobacco Illuminum.
W perfumach tych najbardziej podoba mi się samo otwarcie. Intensywne, bardzo gorzkie, przeżarte garbnikami i teiną, wrzącą, okrutną, jakby pochodząca z morderczego, więziennego czaju porażającego mocą, wyparzającego język i macerującego śluzówki. Gorycz szybko nabiera roślinnego aspektu, nie mam pojęcia jak pachnie szałwia muszkatołowa lecz zakładam, że to ona odpowiedzialna jest za dławiącą, zachłanną zieloność duszącą, wdzierającą się do nosa i ust haustem gorzkiego, roślinnego soku. 

Lubieżne zielsko, rozhamowane niczym freudowskie id, plenne i płodne rośnie szybko owijając się wokół ciała, karmi się ciepłem skóry, wciska w jej zakamarki, owija się wokół szyi a ja zastanawiam się czym różni się szałwia muszkatołowa od szałwii wieszczej, rośliny halucynogennej, którą swą nieświadomość badali Indianie z Meksyku. Dławiąca zieloność zdaje się mieć moc sprowadzania omamów, mieszania zmysłów, sprowadzania szaleństwa i rozcierania granic między tym co jest a czego nie ma, skojarzenia, z nagłą uwolnione snują się przez głowę budząc lęk i fascynację, grozę i żądzę, sny nagle nabierają sensu a to co rzeczywiste miesza się z tym, co wyobrażone.
Po pewnym czasie jednak wieszczbna zieloność wytraca soczystość i rozpasaną płodność, cichnie nabierając ciepła i korzennego, miękkiego wykończenia, jakby zmęczona szalonym wzrostem i własnymi omamami. Zapach staje się suchszy pokruszonymi i zwiniętymi liśćmi tytoniu i cedrowym drewnem, żywiczniejszy labdanum, skórzasto- gorzkim, nieco zwierzęcym. Gdzieś od samej podstawy bucha, z początku jakby stłamszony, kadzidlany dym dający wrażenie żarzącego się cygara.

Sigmunt Freud zmarł na raka gardła. Chorował długo i boleśnie, przeszedł trzydzieści trzy operacje bezskutecznie walcząc z nowotworem- może dlatego, że nawet w ostatnich stadiach choroby nie chciał zrezygnować z ukochanych cygar. Po wielokroć naświetlany radem zmuszony był nosić metalowy aparat, monstrum, jak go nazywał, rodzaj protezy podniebienia umożliwiający  gryzienie i połykanie, w końcu zaś usunięto mu całą dolną szczękę. Bez rezultatu. Po wielu latach choroby, cierpiący straszliwie, niemogący już pracować, pokazujący światu zniekształconą potwornie twarz, Freud prosi przyjaciela-lekarza o wstrzyknięcie zbyt dużej dawki morfiny.
Umiera po trzech dniach.


Pewne powiedzenie głosi, że człowiek niszczy stopniowo to, co kocha. To nieprawda- raczej to, co człowiek kocha niszy jego, zżera go od środka i w końcu zabija.
I to ostatecznie jest tak, jak powinno być.
Spotkanie z Zygmuntem Freudem zawdzięczam Aileenn, od której dostałam próbkę Wild Tobacco.
Dziękuję!








Ilustracja pierwsza to oczywiście Zygmunt Freud z nieodłącznym cygarem, zdjęcie zrobiono w 1905 roku.
ilustracja druga http://pauljohnwhite.wordpress.com/2011/10/12/
Ilustracja trzecia http://excluzive.pl/alkohole-cygara/cygara/atrybut-gentlemana/11034