Pro Fumum Roma: Ambra d'Fiore

Od kilku dni żyję rozdarta między czasami, w teraźniejszości wypełniam co ważniejsze obowiązki tak aby temporalne podróże nie wcięły się między tryby maszynerii mojego życia, każdą wolną zaś chwilę spędzam w renesansowym Rzymie, w salach watykańskich pałaców, w wiejskich posiadłościach romańskiej signorii. A wszystko to za sprawą Rodziny Borgiów, powieści Mario Puzo oraz nakręconego na jej podstawie telewizyjnego serialu.

Papież Aleksander VI o twarzy Jeremy'ego Ironsa, chóralna polifonia Palestriny, przebogata scenografia- wszystko to karmi wyobraźnię choć pod względem fabularnym i historycznym książka daleko w tyle pozostawia filmową adaptację. 

Rodzina Borgiów

Lśniąca, złocista, nieco pudrowa Ambra d'Fiore przywodzi na myśl przebogate wnętrza pałaców Watykanu albo wspaniałe, ozdabiane drogocennymi kamieniami sutanny kościelnych hierarchów lub ciężkie suknie jawnie i dumnie przechadzających się korytarzami sławnych i pięknych kurtyzan. Nim jednak Ambra d'Fiore rozsnuje się w aksamitny, powłóczysty obłok, nim osiądzie na skórze ciężkim, złotym pudrem wdziera się do gardła apteczną wprost szorstkością, słodko gorzką spoistą wanilią złożoną z wytrawnym cynamonem nie w postaci kulinarnie kojarzącego się proszku a zwiniętych, chropowatych płatków kory, palących i ostrych. Ni chybi tak pachnieć mogła słynna cantarella, tajemnicza trucizna, którą Borgiowie usuwali niewygodnych i uciszali zbyt wiele mówiących.

Gdy mięknie intensywne otwarcie zapach z wolna rozpływa się jak światło na obrazie pędzla włoskiego mistrza renesansu. Ambra, kremowa i gęsta, jakby rozproszona, załamuje promienie, tworzy świetlistą i złotą aurę w której proszkowy ślad korzennych przypraw układa się niepospolicie miękko i sucho. Echa kadzidlanego dymu z nieodległej Kaplicy Sykstyńskiej, chóralna polifonia Missa de Beata Virgine, kwiatowy, mleczny powidok, może właśnie wymienionego w nutach opium, które według filmowych scenarzystów palił Juan Borgia, średni syn papieża, na ukojenie bólu, goryczy ciągłych porażek i złości niespełnionych ambicji składają się na pachnidło urodziwe, bogate i wyrafinowane niczym kunsztowna, wysoka fryzura wielkiej damy.

Subtelnie słodka od sandału głębia zapachu muśnięta palonym drewnem jest miękko- miałka, bursztynowa i sypka; mięsista ambra zagęszcza się, staje się namacalna, ciepła jak wygrzane namiętnością ciało.
Ambra d'Fiore to zapach łagodny jak spojrzenia postaci malowanych przez Domenico Ghirlandaio czy Lorenzo di Credi. Twarze portretowanych władców, możnych i dam są nieodmiennie spokojne, ich oczy patrzą na podziwiających kunszt dawnych mistrzów z niezmąconym opanowaniem, zdają się być całkiem poza ludzkimi namiętnościami, poza słabościami i pragnieniami.

A przecież wiemy że oni także doświadczali żądzy, snuli spiski, że chorowali z ambicji, że targały nimi emocje czasami prowadzące czasami do skrytobójstwa a czasami do pozamałżeńskiej ciąży, że pławili się w pomysłowej i niepohamowanej rozpuście niczym nieustępującej naszej rozwiązłości. Że pragnienie władzy i bogactwa jest niezmienne przez wieki i na wieki.
By się o tym przekonać starczy spojrzeć im głęboko w oczy. 


Ilustracja pierwsza to poster serialu Rodzina Borgiów
Ilustracja druga to fragment portretu Lukrecji Borgii pędzla Bartolomea Veneziana.
Ilustracja trzecia przedstawia Rodrigo Borgię, papieża Aleksandra VI. Niestety, nie wiadomo kto był portrecistą.
Missa de Beata Virgine Giovanniego Pierluigi de Palestriny w wykonaniu Chóry Katedry Westminsterskiej.