Gucci pour Homme Gucci

Heinavanker Ensemble to estoński zespół specjalizujący się w wykonaniach dawnej muzyki sakralnej i ludowej. Nazwa zespołu pochodzi od tryptyku Hieronima Boscha na którym rozpędzony wóz z sianem gna przez oszalały, jak to u Boscha, świat. Jest ilustracją flamandzkiego przysłowia: świat jest jak wielki wóz z sianem, każdy zgarnia z niego to, co zdoła. Chciwość to tylko jeden z grzechów, które przedstawił Bosch. W drodze od upadku pierwszych ludzi aż do wiecznego potępienia malarz opowiedział całą historię grzechu i wszystkie jego odmiany oraz wynikające z nich nieszczęścia. Aby złagodzić nieco ludzkie cierpienia wywołane nieposłuszeństwem wobec boskich praw aniołowie z niebios zsyłają światu muzykę. 

Spójna, polifoniczna muzyka chóralna wykonywana przez Heinavaker może faktycznie łagodzić cierpienie świata. Moje łagodzi z pewnością. Ale, ale, dziś nie będzie stricte o muzyce. Będzie o zapachu, który jest dla mnie perfumeryjną ilustracją jednej z pieśni Heinavaker Ensemble.

Loomiselaul (Stworzenie) to przedchrześcijańska pieśń runiczna pochodząca z Kadriny. Jak twierdzą wszechwiedzące Google to pieśń o ptaku, który wije gniazdo, składa jaja, wysiaduje je i opiekuje się młodymi.  Jedno z piskląt staje się słońcem, drugie księżycem, trzecie gwiazdą, a czwarte tęczą. Pierwotny, przedwieczny rytm tej pieśni, dialog przewodnika z chórem, powtórzenia, zapętlenia, magiczna, niezrozumiała poetyka oddziałują na moją wyobraźnię niezwykle silnie od chwili gdy po raz pierwszy usłyszałam ten utwór na koncercie aż po dziś dzień. Nie mogłam więc nie szukać dla niego zapachowego odbicia.

Ogniska Samhain.

Samhain to celtyckie święto oznajmiające koniec okresu wegetacji, nadejście czasu zimy, mrozu i śmierci. Obchodzone prawdopodobnie w nocy z 31 października na 1 listopada z czasem przekształciło się w Halloween w tradycji anglosaskiej, miało też wpływ na kształt naszych, słowiańskich Dziadów a później Święta Zmarłych i dnia Zadusznego.

W noc Samhain duchy zmarłych zstępowały na ziemię w poszukiwaniu żywych Celtowie więc po uroczystych tańcach wokoło ognisk o zmierzchu wygaszali wszelki ogień sami zaś przebierali się w brudne, podarte ubrania, smarowali twarze popiołem i okrywali głowy kapturami tak by nie znalazł ich żaden duch i nie porwał za sobą do krainy umarłych.

Tak właśnie pachnie dla mnie surowy od pierwszej do ostatniej nuty Gucci pour Homme. Otwiera się gorąco, kadzidlanie, dymnie, zapachem płonącego, wilgotnego drewna ogrzewającego zimne, jesienne, przesycone mgłą powietrze. Na ognisty stos rzucono też naręcza ziół, rozmarynu, tymianku, lawendy, płomienie liżą cienkie, zielone gałązki i trzeszczą na liściach, skry ulatują wysoko w wieczorne niebo, rozgrzane zioła pachną gorzko.

Zapach zapętla się jak runiczna pieśń, z mroku dookoła ogniska wyłaniają się tajemnicze, odziane w długie szaty postacie. Leją do ognia wino jako obiatę dla duchów i w przedwiecznym rytmie poczynają tańczyć dokoła płomieni. Ktoś intonuje pieśń, podchwytują je pozostałe głosy, dźwięki w zimnym powietrzu brzmią ostro i czysto. Rytuał wymaga koncentracji i ofiarności, ciała tancerzy mimo chłodu drżą z wysiłku i pokrywają się cienką warstwą potu. Duchy tylko czekają, by porwać tego, kto nie okaże szacunku.  Powoli zapach staje się coraz bardziej żywiczno- ziemisty, ogień wytrawił już polana i dotarł do obnażonej pierwszymi przymrozkami ziemi. Paczula, żywiczny cedr i dymny, brudy wetiwer sprawiają, że magiczne ognisko Samhain raczej dogasa powoli niż jest gwałtownie gaszone, pieśń ciągle brzmi w powietrzu choć pozostał już tylko żar w nadpalonych kłodach drewna i smugi dymu smużące się przy zmarzniętej powierzchni ziemi, ściągane ku dołowi magiczną siłą. Postacie ściągają z głów wianki uwite ze zwarzonych mrozem roślin i rzucają je na jarzący się żar, przyklękają, smarują twarze popiołem, naciągają na głowy kaptury. Czas święta żywych skończył się, nadchodzi czas umarłych.

Tancerze rozchodzą się w milczeniu, nie oglądając się za siebie. Z zakrytymi twarzami sami podobni są duchom, których się obawiają, powietrze aż trzeszczy od pierwotnej magii, żar stygnie i zamienia się w popiół, noc obejmują we władanie umarli. Suche olibanum miesza się ze zwierzęcymi nutami skóry, piżma, z wilgocią i ziemistością dębowego mchu, sacrum budzi pierwotny lęk, zmusza do pochylenia głowy, spuszczenia wzroku, ucieczki. Zapach stygnie, rozsypuje się na skórze sypkimi smugami jak ślady popiołu i tak trwa, wytrawny, suchy, pylisty, zimny jak listopadowa noc długie, długie godziny.

Nie rozumiem dlaczego Gucci zdecydował się na wycofanie Gucci por Homme. Może dlatego, że nijakie i rozwodnione świeżaki lepiej wpisują się w obraz marki a może z racji na fakt, że pogańskie rytuały dawno już przebrzmiały i obróciły się w proch a pieśni runicznych posłuchać możemy już tylko na koncertach muzyki dawnej.

Dobrze, że chodziarz tam.

Ilustracja pierwsza to oczywiście Wóz z sianem Hieronima Boscha

Ilustracja druga pochodzi z http://bluelotusgrove.elementforge.com/wheel-of-the-year/sabbats/samhain/

Ilustracja trzecia pożyczona jest z http://www.national-geographic.pl/foto/fotografia/noc-kupaly/

Filmik Loomine zmajstrowałam niewprawnie sama  korzystając z utworu z posiadanej płyty i zdjęcia zespołu z http://www.azearlymusic.org/Heinavanker.htm